Dieta chorego na cukrzycę powinna uwzględniać zasadę prawidłowego żywienia, które obowiązuje zarówno osoby zdrowe, jak i chore. Komponowanie posiłków powinno być zgodne z zasadą „talerz zdrowego żywienia”. Talerz odzwierciedla zalecone porcje trzech grup produktów w całodziennej diecie. Połowę zajmują na nim warzywa i owoce (z przewagą warzyw), ¼ pełnoziarniste produkty zbożowe i ¼ produkty będące źródłem biała (drób, ryby, nasiona roślin strączkowych, orzechy, jaja, produkty mleczne). Dobre źródło białka to: chude mięso drobiowe, cielęcina, królik oraz chuda wołowina i wieprzowina (polędwica, schab), nabiał- najlepiej półtłusty, naturalny, ryby zarówno tłuste i chude. Źródłem tłuszczu są masło i margaryna roślinna z jednego oleju, oleje roślinne, oliwa z oliwek, orzechy, nasiona, awokado. Węglowodany są składnikiem pokarmowym, który w żywieniu chorych na cukrzycę podlega szczególnej kontroli. Należy wyeliminować produkty zawierające węglowodany łatwo przyswajalne, jak: cukier, miód, dżemy, marmolada, cukierki, ciastka, syropy, napoje słodzone, itp.
W żywieniu duże znaczenie mają produkty o dużej zawartości błonnika pokarmowego, jak pieczywo z pełnego przemiału, grube kasze, nasiona roślin strączkowych oraz warzywa i owoce. W żywieniu szczególnie są polecane warzywa o niskiej zawartości węglowodanów, które można w zasadzie spożywać bez ograniczeń, są to botwina, kapusta kiszona, kapusta pekińska, pomidory, ogórki świeże i kiszone, sałata, szparagi, szpinak, cykoria, cukinia, rzodkiewka, rabarbar, szczaw, koperek, zielona pietruszka, kalafior, brokuł, pieczarki. W celu ułatwiania obliczania diety i praktycznego stosowania zaleceń żywieniowych przez pacjentów wprowadzono pojęcie wymiennika węglowodanowego (WW). 1WW jest to porcja produktu spożywczego, która zawiera 10g węglowodanów przyswajalnych. Przy wyborze żywności pomocne mogą być wartości indeksu glikemicznego (IG). Indeks glikemiczny jest wskaźnikiem pokazującym jak szybko wzrasta poziom glukozy we krwi o spożyciu porcji danego produktu. Dla diabetyków najkorzystniejsze są produkty, których IG nie przekracza 55.
TABELA WYMIENNIKÓW WĘGLOWODANOWYCH Z INDEKSEM GLIKEMICZNYM
| Nazwa produktu | Ilość g równo- ważna 1WW | IG | Wielkość porcji w przybliżeniu |
| Pieczywo: | |||
| chleb pszenny | 20 | 75 | kromka o wym. 8 x 11 x 0,5 cm |
| chleb graham | 25 | 56 | kromka o wym. 9,5 x 10 x 1 cm |
| chleb żytni razowy | 25 | 65 | kawałek o wym. 9,5 x 7 x 1 cm |
| chleb chrupki | 15 | 81 | 1 ½ kromki |
| chleb pumpernikiel | 20 | 46 | ½ kromki |
| bagietka | 20 | 95 | kawałek o wym. 5 x 4,5 x 6 cm |
| kajzerka | 20 | 73 | ½ bułki o wadze 40 g |
| pieczywo tostowe | 20 | 46 | 1 kromka o wym. 8 x 9 x 1 cm |
| sucharki bezcukrowe | 15 | 70 | 1 ½ sucharka |
| bułka tarta | 15 | 90 | 1 ½ łyżka stołowa |
| Produkty zbożowe: | |||
| kasze: | |||
| bulgur | 15 | 48 | 1 płaska łyżka |
| jęczmienna | 15 | 68 | 1 płaska łyżka |
| gryczana | 15 | 45 | 1 płaska łyżka |
| manna | 15 | 60 | 1 płaska łyżka |
| ryż: | |||
| biały | 15 | 64 | 1 płaska łyżka |
| brązowy | 15 | 55 | 1 płaska łyżka |
| kasze, ryże po ugotowaniu | 40-50 | >55 | 2-3 łyżki stołowe |
| mąka pszenna | 15 | 51 | 1 ½ płaskiej łyżki stołowej |
| mąka ziemniaczana | 12 | 95 | 1 łyżka stołowa |
| makaron 15g suchy po ugotowaniu | 40-50 | 55 | 2 łyżki stołowe z czubkiem |
| Płatki: | |||
| owsiane surowe | 15 | 41 | 1 ½ łyżki stołowej |
| owsiane ugotowane | 15 | 60 | 3 łyżki stołowe |
| kukurydziane | 15 | 81 | 3 łyżki stołowe |
| chrupki kukurydziane | 15 | 72 | 20 sztuk |
| musli | 15 | 57 | ok. 2 łyżki |
| Mleko i napoje mleczne: | |||
| mleko 2% tłuszczu | 200 | 27 | 1 szklanka |
| jogurt naturalny 2% tł. | 170 | 36 | ⅔ szklanki |
| jogurt owocowy | 130 | 41 | ½ szklanki |
| kefir 2% tłuszczu | 200 | 36 | 1 szklanka |
| maślanka 0,5 % tł. | 200 | 31 | 1 szklanka |
| Warzywa: | |||
| bób | 120 | 79 | 1 szklanka |
| buraki | 140 | 64 | średni |
| bakłażan | 250 | 20 | średni |
| marchew surowa | 200 | 16 | 2 średnie sztuki |
| marchew gotowana | 200 | 47 | 2 średnie sztuki |
| fasola – nasiona suche | 20 | 40 | 8-12 sztuk |
| groch – nasiona suche | 20 | 22 | 1 łyżka z czubkiem |
| groszek zielony | 100 | 25 | ½ szklanki |
| groszek konserwowy | 100 | 40 | ½ szklanki |
| kukurydza kolby | 50 | 35 | ½ kolby |
| kukurydza konserwowa | 50 | 55 | 3 ½ łyżki |
| soczewica – nasiona suche | 20 | 26 | 1 ½ łyżki |
| soja – nasiona suche | 60 | 15 | 4 łyżki |
| ziemniaki | 60 | 78 | 1 średnia sztuka |
| Owoce: | |||
| agrest | 120 | 25 | 1 ½ szklanki |
| ananas bez skórki | 80 | 59 | 2 plastry |
| arbuz bez skórki | 120 | 72 | mały plaster |
| banan ze skórką | 70 | 52 | ½ średniego |
| brzoskwinie świeże | 100 | 42 | 1 średnia sztuka |
| czarne jagody | 100 | 25 | ⅔ szklanki |
| czereśnie | 80 | 22 | ½ szklanki |
| grejpfrut bez skórki | 130 | 25 | ½ sztuki średniego |
| gruszka ze skórką | 110 | 38 | 1 mała sztuka |
| jabłko ze skórką | 140 | 38 | 1 średnia sztuka |
| kiwi | 90 | 52 | 1 średnia sztuka |
| maliny | 190 | 25 | 1 ½ szklanki |
| mandarynki bez skórki | 110 | 30 | 1 średnia sztuka |
| mango | 70 | 51 | ½ średnia sztuka |
| melon bez skórki | 140 | 65 | 1 plaster |
| morele | 100 | 57 | 2 średnie sztuki |
| morele suszone | 15 | 31 | 3 średnie sztuki |
| pomarańcza bez skórki | 110 | 42 | 1 średnia sztuka |
| porzeczki | 160 | 25 | 1 szklanka |
| poziomki | 170 | 25 | 1 szklanka |
| rodzynki suszone | 15 | 64 | 1 łyżka stołowa |
| śliwki | 100 | 39 | 5 sztuk – węgierki |
| truskawki | 170 | 40 | 15-20 sztuk |
| winogrona | 60 | 46 | 6-8 sztuk średnich |
| wiśnie | 100 | 22 | ¾ szklanki |
| Ciasta, ciasteczka, przekąski i słodycze: | |||
| ciasto drożdżowe | 20 | 55 | mała porcja |
| cukier | 10 | 70 | 2 płaskie łyżeczki |
| delicje | 20 | 55 | 1 sztuka |
| frytki | 25 | 75 | ⅕ porcji |
| gołąbki z ryżem i mięsem | 120 | 55 | ½ sztuki |
| herbatniki | 15 | 70 | 2-3 sztuki |
| krówki | 15 | 55 | 1 sztuka |
| lody waniliowe | 35 | 60 | 1 gałka |
| miód | 15 | 60-70 | 1 łyżeczka |
| szarlotka | 20 | 55 | 1 mała porcja |
| pierniki | 15 | 55 | 1 sztuka |
| Soki i napoje: | |||
| grejpfrutowy | 100 | 45 | ½ szklanki |
| jabłkowy | 100 | 40 | ½ szklanki |
| pomarańczowy | 100 | 52 | ½ szklanki |
| marchwiowy | 100 | 43 | ½ szklanki |
| pomidorowy | 400 | 38 | 2 szklanki |
| coca-cola | 100 | 60 | ½ szklanki |